دلایل شکستن فنر قالب

علت شکستن فنر قالب

دلایل متعددی باعث شکستن فنر قالب می گردد تعدادی از این دلایل مربوط به ساخت فنر قالب است، بخش دیگری از دلایل مربوط به مشکلات طراحی قالب است و تعدادی از موارد مربوط به نگهداری از فنر می گردد.  به عبارت دیگر بایستی فنر قالب با کیفیت مناسبی ساخته شده، طراح استانداردهای لازم را رعایت نموده باشد و کاربر نکات مربوط به نگهداری فنر را رعایت نماید.

 

علت خرابی فنر قالب

کیفیت فنر قالب

اینکه فنر از چه آلیاژهایی و تحت چه فرایندی و با چه دستگاه هایی تولید شده است در طول عمر فنر اثر دارد. این قسمت از کار مربوط به تولید کنندگان فنر قالب است و شاید ما نتوانیم نظارتی بر آن داشته باشیم نقش ما فقط می تواند در خرید آن باشد. نکاتی در رابطه با خرید فنر قالب مطرح است که بر اساس تجربه همکاران گردآوری شده است برخی از فنرها بی نام و نشان بوده و بدون بسته بندی مناسب عرضه می گردد. اگرچه رابطه منطقی بین داشتن برند و کیفیت بسته بندی وجود ندارد اما به طور معمول فنر هایی که دارای برند هک شده روی کالا بوده، دارای بسته بندی مناسب هستند از کیفیت بالاتری نیز برخوردارند.

ملاحظات طراحی برای جلوگیری از شکستن فنر

برخی از دلایل شکست یا خرابی زود هنگام فنر قالب سازی مربوط به طراحی قالب می شود و متاسفانه تولید کنندگان قطعات معمولاً نمی‌توانند این ایرادات را که در هنگام طراحی ایجاد شده برطرف نمایند. مثلا در اغلب موارد بعد از ساخت قالب نمی توان قطر فنر و یا طول آن را تغییر داد. بنابراین اگر در این مقطع کار به درستی انجام نگیرد فنر خیلی زود فرسوده شده و در دوره های زمانی کوتاه مدت بایستی تعویض گردد.

 

برای انتخاب فنر در زمان طراحی قالب معمولاً ابتدا نیروی مورد نیاز محاسبه می گردد با توجه به نیروی مورد نیاز به جداول سازنده مراجعه شده و فنر مناسب انتخاب می گردد معمولاً در هنگام طراحی قالب دست طراح کاملاً باز نیست به همین خاطر سازندگان فنر قالب در جداول خود معمولاً سه ستون را ارائه می دهند ، ممکن است عدد مورد نظر شما در هر سه ستون قابل دسترسی باشد . اما عمر فنر در این ستون ها با هم برابر نیست در ستون سمت چپ عمر فنر حدوداً سه میلیون ضرب و در ستون سمت راست حدود ۲۰۰ هزار  ضرب است. وقتی مقدار نیروی مورد نیاز را طوری انتخاب می کنید که فنر در ستون سمت راست قرار میگیرد فنر بیشتر فشرده شده و طبیعتاً عمر کوتاه تری خواهد داشت بهتر است با تغییر طول و قطر فنر، کاری کنید که فنر در ستون اول و یا دوم قرار بگیرد تا عمر آن طولانی شده و کمتر بشکند در این رابطه توصیه می کنم فیلم فارسی انتخاب فنر قالب را ببینید. در این فیلم می توانید با اندکی تغییر، فنر را از ناحیه اول و با عمر تقریبی ۳ میلیون ضرب انتخاب نمایید.

 

pre-load یا فشردگی اولیه فنر

در فرایند تولید، فنر قالب جمع و باز می گردد در وضعیت باز، فنر نباید در جای خود لق باشد و یا به عبارت دیگر بازی کند. مطابق توصیه تولیدکنندگان فنر قالب، به اندازه چند درصد طول آزاد فنر فشرده گردیده و در جای خود قرار گیرد. یعنی اگر طول فنر خارج از قالب را، طول آزاد فنر بنامیم، وقتی فنر درون قالب قرار میگیرد طول فنر هنگامی که در وضعیت باز است درصدی کوچکتر از طول آزاد است یعنی مقدار کمی فشرده شده است اگر فنر در جای خود لق باشد یا به عبارت دیگر فضای در نظر گرفته برای فنر بزرگتر از فضای مورد نیاز فنر باشد فنر از نزدیکی دو انتها خواهد شکست.

 

قرار دادن فنر ها داخل یکدیگر

در فضاهای محدود برای بالا بردن نیروی فنر، فنر را در دل فنر دیگر جای می‌دهند در این حالت لازم است بین دو فنر یک بوش راهنما قرار داده شود تا وقتی فنر ها جمع و باز می شوند با یکدیگر برخورد نداشته باشند. توجه داشته باشید که هرگونه برخورد بین دو فنر و یا فنر با اجسام خارجی مقدمات شکستن فنر را فراهم می سازد.

ملاحظات نگهداری فنر برای جلوگیری از شکستگی

لازم است فنر های قالب و راهنماهای آن (میله راهنما و شیاری که فنر در آن قرار می گیرد) به طور دوره ای تمیز گردد. وجود هرگونه پلیسه و یا آلودگی که موجب گردد فنر آزادانه حرکت نکند و یا اینکه قسمتی از فنر بیشتر از قسمت دیگر جمع گردد باعث شکستن فنر می گردد. در مجموع هر عاملی که باعث برخورد بین فنر با عوامل خارجی گردد مقدمات خرابی فنر را مهیا می سازد.

دمای کارکرد فنر قالب

فنر قالب هم مانند دیگر قطعات صنعتی در یک محدوده دمایی مشخص کار می نماید افزایش دمای کار باعث کاهش ضریب rate فنر شده و فنر را در معرض فرسودگی قرار می دهد. اگر علت بالا رفتن دمای فنر گرمای مربوط به قطعه کار داغ است می توانید با قرار دادن یک حایل فلزی از رسیدن گرما به فنر جلوگیری نمایید.

 

تغییر غیر اصولی ابعاد فنر قالب

سنگ زدن فنر قالب و یا تراشکاری قطر خارجی و یا داخلی آن و یا جوشکاری روی فنر قالب مجاز نبوده و موجبات شکستن فنر را فراهم می کند وقتی فنر را سنگ میزنید یکنواختی سختی آن را برهم زده و فنر از نقطه مورد نظر خواهد شکست همچنین جوشکاری فنر باعث تغییر یکنواختی سختی فنر شده و نیرو ها به طور یکنواخت منتشر نشده و نیروی بیشتری بر نقطه‌ای خاص وارد و فنر را خواهد شکست.

 

دلایل شکستن فنر

بعد از اینکه قالب ساخته شد معمولاً تغییر ابعادی فنر مقدور نیست شاید تنها تغییر مقدور، تغییر دادن رنگ فنر باشد همانطور که میدانید وقتی رنگ فنر را تغییر میدهیم میزان نیروی وارده تغییر می کند مثلاً اگر فنری را در قالب ضعیف تشخیص دهیم و رنگ آن فنر سبز باشد می توانیم آن را به آبی و یا قرمز تغییر دهیم اگرچه این کار کار غیر اصولی است اما توسط همکاران به ناچار انجام می گردد در این فرآیند بایستی توجه نمایید حداکثر میزان فشردگی فنر های هم سایز با رنگ های متفاوت با هم فرق دارد برای مثال حداکثر میزان جمع شدن برای فنر سبز رنگ قطر ۲۵ و طول ۳۰۵ حدود ۱۲۲ میلی متر است در صورتی که این عدد برای فنر زرد رنگ حدود ۷۵ میلی متر است.

یعنی اگر شما بخواهید به جای فنر سبز رنگ فنر زرد رنگ قرار دهید میزان جمع شدن فنر نصف می گردد. اگر این موضوع بررسی نگردد می تواند موجب شکستن قالب و یا شکستن فنر گردد. بنابراین قبل از تعویض فنر، به جدول مراجعه نموده و میزان جمع شدگی مجاز را استخراج نموده و اگر با قالب شما سازگار است این تغییر را انجام دهید. در این رابطه توصیه می کنم فیلم فارسی روش خواندن جداول استاندارد فنر قالب را ببینید.