فنر ورق گیر
انتخاب فنر ورق گیر
وقتی قرار است که یک ورق در داخل قالب بریده شود معمولاً از سنبه و ماتریس استفاده می گردد سنبه و ماتریس به داخل هم فرو رفته و موجب بریده شدن ورق می گردد. اگر ورق رها باشد ممکن است جابجا شود و در ضمن وقتی که سنبه از ماتریس خارج میشود ورق به همراه سنبه به سمت سنبه حرکت میکند. در چنین مواقعی از فنر قالب به عنوان ورق گیر استفاده می گردد وقتی قالب در حال بسته شدن است ابتدا ورق گیر قطعه کار را نگه داشته و بعد از آن که فنر تحت فشار قرار گرفت سنبه به ماتریس رسیده و ورق را برش می دهد در هنگام بازگشت وقتی سنبه از ماتریس خارج میگردد فنر هنوز قطعه کار را نگه داشته است و سبب میشود که قطعه کار همراه سنبه حرکت نکند و از آن جدا گردد.
فنر قالب ورق گیر
نیروی مورد نیاز ورق گیر میتواند توسط فنر قالب و یا تکنیک های دیگر تامین شود در صورتی که این نیرو توسط فنر تامین گردد لازم است که ابتدا مقدار این نیرو را محاسبه نموده و آنگاه با توجه به کاتالوگ فنر قالب، فنر مناسب را انتخاب نمایید.
در یک قالب برش ورق، قطعاً طراح قالب قبل از اینکه فنر قالب را انتخاب نماید نیروی لازم جهت برش قطعه کار را محاسبه نموده است.
(نیروی لازم جهت برش ورق بستگی به ضریب تنش برشی فلز، طول برش و ضخامت ورق دارد. و مطابق فرمول زیر به دست می آید :
نیروی لازم جهت برش = ضریب تنش برشی * طول قسمتی که بریده میشود * ضخامت ورق
ضریب تنش برشی یا استحکام برشی یا مقاومت برشی یک ضریب است که برای فلزات مختلف و متفاوت است و برحسب نیوتن بر میلیمتر مربع بیان می گردد. مقاومت برشی یک فلز مقاومتی است که فلز در برابر برش از خود نشان می دهد.
اگر نیروی مورد نیاز جهت برش قطعه را داشته باشیم نیروی ورق گیر بایستی ۱۰ الی ۱۵ درصد این نیرو باشد. مثلا اگر برای ایجاد یک برش روی قطعه کار به نیروی دو تنی نیاز باشد ۲۰۰ تا ۳۰۰ کیلوگرم نیرو برای نگهداری ورق کافیست. با داشتن این عدد و مراجعه به جداول استاندارد فنر های شرکت kalipyansan ترکیه میتوانید فنر مناسب را انتخاب نمایید در این جداول تعدادی فنر مناسب برای کار شما وجود دارد و شما میتوانید آنها را انتخاب کنید اما از آنجا که محدودیت های دیگری هم دارید مثل قطر فنر و طول فنر سرانجام نهایتاً یکی از فنر قالب ها برای شما مناسب خواهد بود در این رابطه توصیه می کنم مقاله و یا فیلم انتخاب فنر قالب را در لینک “انتخاب فنر قالب” ببینید. در این فیلم با داشتن نیروی مورد نیاز و با در نظر گرفتن قطر فنر و یا طول آن میتوانید فنر مناسب را انتخاب کنید.
توصیه می کنم قبل از دیدن فیلم انتخاب فنر قالب بهتر است فیلم “روش خواندن جدول استاندارد فنر قالب” را ببینید در این فیلم طرز استفاده از این جداول استاندارد شرح داده شده است.
فنر قالب برش
همانطور که گفتیم فرض کنید برای برش قطعه کار خود نیاز به دو تن (دو هزار کیلو گرم) نیرو دارید خوب نیروی مورد نیاز برای نگهداری ورق حدود ۳۰۰ کیلوگرم (۱۰ تا ۱۵درصد نیروی برش) خواهد بود جداول استاندارد معمولاً بر حسب نیوتون تنظیم شده‌اند. برای تبدیل کیلوگرم به نیوتن می توانید عدد ۳۰۰ کیلو را در عدد ۹.۸ و یا تقریبا ۱۰ ضرب کرده و به نیروی ۳۰۰۰ نیوتن برسید. حالا با عدد ۳۰۰۰ نیوتن، وارد جداول شده ترجیحاً در منطقه‌ای که عمر فنرها بالاتر است. سپس به دنبال فنر قالبی بگردید که میتواند ۳۰۰۰ نیوتون نیرو وارد کند. (موضوع عمر فنر قالب به تفصیل در فیلم ” انتخاب فنر قالب” شرح داده شده است) با داشتن این اعداد به فنر هایی می رسید که از نظر ابعاد بزرگ هستند و یا ممکن است عدد محاسبه شده شما در جدول نباشد دراین صورت میتوانید از چندین فنر به موازات هم استفاده نمایید. چنانچه تصمیم گرفتید از تعدادی فنر به جای یک فنر استفاده نمایید ملاحظات ای را که مربوط به بکارگیری چند فنر در کنار یکدیگر هست را در نظر بگیرید این ملاحظات در مقاله “روش های نصب و نگهداری فنر قالب” شرح داده شده است.
طول فنر در قالب برش
در فرایند کار قالب برشکاری ابتدا قالب شروع به بسته شدن میکند، ورق گیر، ورق را گرفته و بعد از آن عملیات برش انجام می گردد بعد از اینکه عملیات برش انجام شد مجددا سنبه از ماتریس جدا شده و بعد از آن ورق گیر، ورق را رها می سازد. طبیعی است که در این فرایند فنر قالب ابتدا باز بوده و بعد از برش مقداری جمع می گردد. همانطور که میدانید نیرویی که فنر به ورق وارد می سازد به میزان جمع شدن آن بستگی مستقیم دارد. یعنی هرچه فنر جمع تر گردد نیروی بیشتری را وارد می سازد. بنابراین بایستی طول فنر طوری انتخاب گردد که وقتی عملیات برش شروع می گردد نیروی لازم جهت نگهداری ورق توسط ورقگیر و یا همان فنر قالب سازی به قطعه کار وارد شده باشد.
پس لازم است دو موضوع در مورد طول فنر در نظر گرفته شود اولاً هنگامی که عملیات برش شروع می گردد مقدار جمع شدن فنر و به تبع آن مقدار نیروی وارد شده به کار مناسب باشد. و ثانیا همانطور که میدانید وقتی عملیات برشکاری به اتمام می رسد فنر در حداکثر میزان جمع شدن خود قرار دارد. جداول استاندارد قالب برای هر فنر یک مقدار “حداکثر جمع شدن فنر ” را مجاز شمرده اند. مقدار جمع شدن فنر مورد نظر ما نبایستی از این عدد فراتر رود. در غیر این صورت ممکن است عمر فنر کاهش یافته و یا به طور غیر منتظره بشکند.